-
przecinek a imiesłowowy równoważnik zdania7.12.20087.12.2008Zawsze podczas pisania uważnie stawiam przecinki przy imiesłowach zakończonych na -ąc, -łszy, -wszy (wg zasady nr 367 w słowniku ortograficznym PWN) i to samo zalecam znajomym. Mam jednak pewne wątpliwości, bo i w prasie często przecinki w tych miejscach są pomijane, i w wielu książkach (zwłaszcza starszych – ostatnio zauważyłem to u Lema). Czy to tylko nieznajomość reguły lub traktowanie jej dość pobieżnie, czy jednak rzeczywiście czasem (a jeśli tak, to kiedy?) można sobie darować taką pedantyczność?
-
przewalczać [?]
20.10.202320.10.2023W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach
benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie? ły> -
przymiotniki od nazwisk26.10.201026.10.2010Józef Szalay, twórca uzdrowiska Szczawnica, obmyślił sposób oznakowania góralskich domów nadających się do zakwaterowania w nich kuracjuszy. Sam wykonał tabliczki, na których namalował np. górala albo aniołka i opatrzył je podpisem Pod góralem, Pod aniołkiem. Oryginalnych tablic już nie ma. Na domach wiszą ich nowe wersje, namalowane przez artystę mającego swoją wizję tych góralskich szyldów. Pytam zatem: jakie tablice wiszą na szczawnickich domach – Szalayowskie czy szalayowskie?
-
Purkinie27.01.200527.01.2005Jak odmieniać nazwisko Purkinie? Słowniki PWN podają różne przykłady: Eksperymenty medyczne Purkynego (Purkinjego), dopuszczalne: Jana Purkyne – Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN; albo zjawisko Purkiniego – Nowy słownik ortograficzny PWN.
-
-rra24.11.200524.11.2005Witam!
Kwestia: -rra. Logika podpowiadałaby, że odmiana w miejscowniku przez jedno r dopuszczona powinna być wtedy, gdy nie istnieje (czy jest minimalne) ryzyko pomyłki z innym wyrazem, dlatego durrze (bo durze od dur), mirrze (bo mirze od mira, mir), zaś obok camorrze – camorze (camorra = kamorra = kamora) – i wtedy również sierze lub sierrze – tyle moich dywagacji.
Jednak słowniki notują tylko: sierze i w ogóle nie są zbyt konsekwentne w tej materii.
Pozdrawiam. -
Rzeczpospolita 25.01.201925.01.2019Poproszę o wyjaśnienie rozbieżności co odmiany słowa: rzeczpospolita. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN 1999 pod red. A. Markowskiego zabronione używanie rzeczypospolita, a w Słowniku ortograficznym WILGA 2000 pod red. A. Markowskiego ta forma jest dopuszczalna. W Innym słowniku języka polskiego PWN 2000 pod red. M. Bańko w mianowniku rzeczypospolita nie występuje, ale w odmianie już tak. Czy jest dopuszczalna odmiana tego słowa w wołaczu: o rzeczpospolito! o rzeczypospolito!
-
Szczyrk4.11.20054.11.2005Szanowni Państwo,
zwracam się do Państwa z pytaniem dotyczącym określenia utworzonego od nazwy miasta Szczyrk. Która z form jest własciwa: szczyrecka czy szczyrkowska? Dodam, że mieszkańcy Szczyrku i okolic używają tylko formy szczyrkowska, natomiast w dodatku regionalnym Gazety Wyborczej uparcie lansowana jest forma szczyrecka (np. ostatnio szczyrecka Golgota).
Z poważaniem,
Elżbieta -
tingel-tangel czy tingeltangel4.11.20044.11.2004Witam. W Nowym słowniku ortograficznym pod red. Arkadiusza Latuska, Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2004, podają pisownię: tingeltangel. Zaś pozostałe dostępne mi słowniki stosują pisownię z łącznikiem – tingel-tangel. Która zatem forma jest poprawna?
Dziękuję. -
Wrocławski trzonolinowiec19.02.201919.02.2019Zastanawia mnie pisownia wielką literą wyrazu Trzonolinowiec w WSO. Czy rzeczywiście mamy tu do czynienia z nazwą własną budynku? Słownik W. Doroszewskiego notuje hasło trzonolinowiec wraz z definicją ‘budynek mający trzonolinową konstrukcję’ oraz przykładem użycia: 4 lata trwała budowa domu mieszkalnego – tzw. trzonolinowca we Wrocławiu.
Proszę o kilka słów wyjaśnienia.
-
żeń-szeń, ale żeńszeniowy6.09.20116.09.2011Dzień dobry,
czy przymiotnik od rzeczownika żeń-szeń może także zawierać myślnik, czy poprawnie jest wyłącznie żeńszeniowy? Najnowszy Słownik wyrazów obcych wyd. Videograf II notuje żeń-szeniowy.
Pozdrawiam